Khoảng sinh học của một răng. Được mô tả là tổng chiều cao của bám dính biểu mô và mô liên kết. Thông thường, bám dính biểu mô và mô liên kết có chiều cao lần lượt khoảng 1 mm. Do đó, Khoảng sinh học ở hầu hết bệnh nhân có kích thước khoảng 2 mm.
1. Chẩn đoán xâm phạm khoảng sinh học
Chẩn đoán khoảng sinh học bị xâm phạm do bờ phục hình (đường hoàn tất) đặt quá sâu dưới nướu.
– Bước 1: Đưa cây đo túi vào khe nướu cho đến khi chạm bờ phục hình, làm như vậy quanh răng. Nếu như bờ phục hình nằm trong giới hạn khe nướu, bệnh nhân sẽ không có phản ứng đau. Nếu bờ phục hình nằm trong khoảng biểu mô bám dính, bệnh nhân sẽ đau khi thăm khám.
– Bước 2: Gây tê tại chỗ, đặt đầu cây đo túi ngay bờ phục hình và đọc khoảng cách từ viền nướu đến vị trí đo (thể hiện trên cây đo túi). Sau đó, nhấn cây đo túi về phía chóp răng. Khi đầu cây đo túi chạm mào xương ổ ta tiến hành đọc khoảng từ vị trí này đến viền nướu (thể hiện trên cây đo túi).
– Bước 3: Chụp phim quanh chóp để đánh giá thêm tình trạng ở vị trí kẽ răng.
Nếu đau khi thăm khám và bờ phục hình cách mào xương 2 mm. Ta có thể chẩn đoán đó là tình trạng xâm phạm khoảng phục hình.
2. Điều trị xâm phạm khoảng sinh học ở mặt ngoài
Khi bờ phục hình quá gần mào xương ổ, viêm nướu xảy ra. Cách để giải quyết tình trạng này là rời bờ phục hình ra xa xương hoặc rời xương xuống xa bờ phục hình. Nhằm tạo khoảng cách 2,5 – 3mm giữa bờ phục hình và xương.
Có 2 cách rời bờ phục hình ra xa xương. Một là chỉnh hình làm trồi răng. Hai là mài bờ phục hình cũ sao cho liền mạch với bề mặt chân răng. Đồng thời tạo ra bờ phục hình mới ở khoảng cách so với xương 2,5 – 3mm. Phương pháp 2 phù hợp với những đường hoàn tất bờ xuôi. Còn với những đường hoàn tất bờ vai hoặc bờ cong thì rất khó thực hiện.
Để giải quyết tình trạng xâm phạm khoảng sinh học. Người ta rời xương xuống xa bờ phục hình, kéo theo đó là khả năng có thể bị trụt nướu trong tương lai. Nếu như một phục hình đơn lẻ ở răng cửa bị phạm khoảng sinh học ở mặt ngoài. Phẫu thuật cắt xương nên là lựa chọn đầu tiên: Lật vạt, cắt xương, khâu vạt lại đúng vị trí ban đầu. Nếu như nướu dày thì khả năng trụt nướu về sau khó xảy ra. Nướu mỏng thì nguy cơ trụt nướu cao hơn. Bác sĩ có thể can thiệp bằng cách ghép mô liên kết.
3. Điều trị xâm phạm khoảng sinh học ở mặt bên một răng trước đơn lẻ
Nếu như sử dụng phương pháp cắt xương như điều trị xâm phạm khoảng sinh học ở mặt ngoài sẽ làm mất gai nướu và tạo lỗ hổng ở kẽ răng. Điều này rõ ràng rất mất thẩm mỹ.
Bác sĩ sẽ thực hiện chỉnh hình, làm trồi răng để bộc lộ mô răng ra khỏi xương 4mm.
Cá 2 cách làm trồi răng:
– Làm trồi chậm khoảng 0,5 – 1mm hàng tháng. Tiên lượng tốt, thường được sử dụng. Đặc biệt là khi các răng khác cũng cần được chỉnh hình.
– Làm trồi răng nhanh trong vòng 4 tuần. Áp dụng khi điều trị một răng đơn lẻ. Cần phải điều trị duy trì ít nhất 12 tuần đề phòng lún răng trở lại.
Trong tất cả các cases làm trồi răng để điều trị xâm phạm khoảng sinh học. Kích thước phần chân răng nằm trong xương sẽ bị giảm đi. Tỷ lệ thân chân 1:1 là tối thiểu để thực hiện phục hình. Do đó, cần xem xét cẩn thận vấn đề này trước khi tiến hành điều trị.
4. Điều trị xâm phạm khoảng sinh học trên những cases phức tạp
Trường hợp bị xâm phạm khoảng sinh học ở các răng trước tại cả mặt bên và mặt ngoài. Bờ phục hình chỉ cách mào xương 1 – 1,5 mm. Có tình trạng viêm nướu rõ. Đường viền màu xám đen ở vùng cổ răng cho thấy sự phát triển của vi khuẩn dưới bờ phục hình.
Hướng phẫu thuật cắt xương được đưa ra. Nhằm tạo lập lại khoảng cách đúng của bờ phục hình và mào xương. Nhưng kèm theo đó là nguy cơ trụt nướu. Đặc biệt khi cắt xương ở cả mặt ngoài và mặt bên, nguy cơ này càng cao hơn.
Trước hết cần tháo các mão răng. Nhằm quan sát rõ hơn tình trạng các răng, loại đường hoàn tất (nếu bờ xuôi có thể mài mịn nhằm dời bờ phục hình ra xa xương).
Đặt phục hình tạm: Có thể thấy rõ bờ phục hình cách xương 1- 1,5mm
Tiến hành cắt xương, tạo khoảng cách 3mm với bờ phục hình
Khâu lại vạt theo đúng vị trí ban đầu, tránh rời về phía chóp
Nguồn: nhasisaigon
