Các bất thường của hệ răng được chia thành 5 nhóm: Bất thường về số lượng. Bất thường về hình dạng. Bất thường về vị trí. Bất thường về thể tích. Và bất thường về cấu trúc răng. Trong bài viết này chúng ta sẽ cùng tìm hiểu thêm thông tin về 2 loại bất thường: Bất thường thể tích và Bất thường về cấu trúc răng.
4. Bất thường về thể tích
4.1. Răng nhỏ
Nguyên nhân
Do di truyền hoặc rối loạn tuyến yên.
Biểu hiện lâm sàng
– Tỷ lệ thường gặp:
- Răng sữa: 0,2 – 0,5%
- Răng vĩnh viễn: 2,5%
- Tỷ lệ nữ gặp nhiều hơn nam.
- Hay gặp ở hai bên xương hàm. Đối xứng. Bao giờ cũng có kẽ hở với răng bên cạnh.
– Răng số 2 hàm trên nhỏ, có hình chêm (nhọn).
– Răng nanh khi nhỏ hình thể không thay đổi
– Răng hàm nhỏ: Khi nhỏ 2 núm tròn đối với hàm trên. Khi nhỏ, 1 núm tròn đối với răng hàm dưới.
– Răng hàm lớn: Mất núm xa trong đối với hàm trên.
– Mất núm xa ngoài đối với hàm dưới.
Điều trị
Trám composite, Verneer sứ hay chụp sứ.
4.2. Răng to
Nguyên nhân
Có thể phối hợp với u tuyến yên. Di truyền lợi xơ.
Biểu hiện lâm sàng
– Tỷ lệ gặp: 1% ở răng vĩnh viễn, hay gặp ở răng cửa giữa hàm trên, hay răng 6,7 hàm dưới.
– Gây thiếu chỗ của các răng mọc sau.
Điều trị
– Tạo hình lại răng hoặc nhổ bớt răng số 4. Nắn hàm, cầu chụp hoặc cắm implant.
– Răng chèn ép gây sâu răng phải điều trị trám răng.
4.3. Bất thường thể tích chân răng
Độ dài chân răng
– Đây là một đặc chưng về chủng tộc.
– Chân răng ngắn thường ở người phương đông.
– Chân răng dài thường ở người châu phi.
Chân răng to
– Hay gặp ở răng cửa giữa hàm trên.
– Tỷ lệ gặp ở nam cao gấp 4 lần nữ.
Chân răng nhỏ
– Có thể gặp ở răng cửa giữa hàm trên.
– 2,5% ở trẻ em và 15% số trẻ này có chân răng ngắn ở vùng răng khác. Thường ở vùng răng hàm nhỏ và răng nanh.
5. Bất thường về cấu trúc răng
Do rối loạn quá trình hình thành răng. gây nên bất thường về cấu trúc của răng. Khu trú một răng hay toàn bộ răng. Và có những hình thái lâm sàng khác nhau.
Nguyên nhân
– Bênh mẹ mắc phải khi có thai như nhiễm trùng. Nhiễm độc. Rối loạn dinh dưỡng.
– Bệnh ocn khi ra đời: Sang chấn lúc đỡ đẻ. Nhiễm trùng. Nhiễm độc, còi xương suy dinh dưỡng. Rối loạn nội tiết, nhiễm trùng tại chỗ,…
Giải phẫu bệnh
– Biểu hiện tổn thương ở men: Trụ men hình thành không đều. Giữa tổ chức bình thường và bệnh có đường ranh giới rõ rệt. Gọi là lớp hạt men.
– Ở ngà: Có lớp ngà cầu, ổ khuyết, hay có hốc.
Lâm sàng
Biểu hiện khác nhau tùy từng trường hợp.
5.1. Bất thường men răng
Thiểu sản men
Do sự hình thành men không đầy đủ. Cơ quan tạo men không có lớp thượng bì bên trong. Nên thiếu sự phân hóa tế bào tạo men bào.
– Thiểu sản đơn giản:
- Thiểu sản hình chén
- Thiểu sản hình rãnh
- Thiểu sản hình đai rộng
- Thiểu sản rìa cắn hay núm răng
- Hutchinson
– Thiểu sản phức tạp: Ít gặp
Kém khoáng hóa men răng
Quá trình tạo khung protein diễn ra bình thường. Nhưng quá trình khoáng hóa kém. Thể hiện ngấm calci kém. Hay men răng kém trưởng thành. Gặp ở cả răng sữa và răng vĩnh viễn.
Biểu hiện: Răng mới mọc có kích thước và hình thể bình thường. Nhưng men răng mềm, giảm ngấm vôi ở men răng. Mặt men không nhẵn bóng, gồ ghề. Có chỗ trắng, chỗ vàng hay nâu nhạt.
5.2. Bất thường ngà răng
Nguyên nhân
Chủ yếu do di truyền. Có thể bởi các nguyên nhân tại chỗ hay toàn thân
– Thiểu sản ngà răng có liên quan tạo xương không hoàn thiện. Thiểu sản ngà riêng lẻ. Thiểu sản ngà răng trên bộ tộc người Nam Maryland.
– Loạn sản ngà răng do di truyền trội trên nhiễm sắc thể thường. Do bệnh còi xương hay do môi trường.
Biểu hiện lâm sàng
Khác nhau trong từng trường hợp
- Trường hợp chân răng ngắn với buồng tủy bị thu hẹp. Có hình ảnh thấu quang vùng cuống.
- trường hợp chân răng bình thường. Buồng tủy có nhiều sỏi.
Điều trị
Phòng ngừa sự vỡ men ngà, có thể làm chụp răng. Nếu lộ tủy phải điều trị tủy.
5.3. Bất thường xương răng
– Thiểu sản xương răng ít gặp.
– Quá sản xương răng có thể gặp ở 1 răng hay nhiều răng. Nguyên nhân do các bệnh toàn thân hay yếu tố tại chỗ: Biến chứng bệnh viêm quanh cuống. Gây tiêu xương răng ở vùng cuống. Nhưng bồi thêm xương răng ở vùng ngoại vi.
Nguồn tham khảo: Tài liệu của Viện đào tạo răng-hàm-mặt – Trường Đại học Y Hà Nội
